با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و کالاهای هوشمندی که به بازار ارائه می‌شوند؛ بعید نیست تا چند سال دیگر ما با خرید هدست‌هایی خاص از دنیای کنونی پا به دنیایی بگذاریم که کاملا با این جهان متفاوت است و جوری گرفتار آن شویم که فرق میان مجازی یا واقعی بودن آن را نفهمیم!
این خبر شاید ترسناک است ولی باید گفت بشر اکنون و تا حدودی به این تکنولوژی دست یافته. تکنولوژی عینک‌های مجازی که دنیای آن توسط انسان طراحی و ساخته می‌شود. انسانی که در پی کشف دنیاهای جدید و هیجان انگیز حتی پا را فراتر از کره‌ی زمین می‌گذارد، طبیعی است روی زمین هم به دنبال دنیایی آرمانی باشد تا بتواند چند ساعتی از روزمره‌ی خود را در جهانی زندگی کند که با قوانین او ساخته شده. قطعا این موضوع هیجان انگیز خواهد بود! پس بیایید بیشتر با واقعیت مجازی آشنا شویم و نقش واقعیت مجازی در آموزش را با هم بررسی کنیم؟
واقعیت مجازی چیست؟
این فناوری اولین بار در سال ۱۹۶۲، یعنی بیش از نیم قرن پیش اختراع و معرفی شد و سنسوراما (sensorama) نام گرفت. این وسیله تنها نمونه‌ی اولیه‌ای داشت که با پنج فیلم کوتاه همراه بود. در آن فیلم‌های سه بعدی نمایش داده می‌شد که شخص در حال راندن یک وسیله نقلیه مثل اتومبیل،موتور یا هواپیما بود، صداهایی که در حین فیلم پخش می‌شد، تکان خوردن صندلی و یا حتی بوهای مرتبط با فیلم؛ تصاویر این دستگاه را از آن چیزی که به نظر می‌رسید واقعی‌تر جلوه می‌داد!
به مرور زمان و با الهام از سنسوراما، محصولات جدیدتری به بازار عرضه شد و در اختیار عموم قرار گرفت. امروزه این دستگاه را با نام عینک یا هدست‌های واقعیت مجازی می‌شناسند و شرکت‌های سازنده روز به روز تلاش می‌کنند به آن امکانات جدید و منحصر به فردی اضافه کنند. در واقع این شرکت‌ها باید مخاطبان خود را آنقدر با فضای ساخته شده‌ی درون عینک درگیر کنند تا مغز آنها تفاوت میان دنیای واقعی و مجازی را تشخیص ندهد.
واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR) به زبان ساده یعنی قرار گرفتن در دنیایی که به صورت سه بعدی و شبیه به دنیای واقعی طراحی شده و به کاربر اجازه‌ی کاوش، تعامل و در کل گشت و گذار در این دنیا را فراهم می‌آورد.
واقعیت مجازی چه کاربردی برای دانش‌آموزان دارد؟
واقعیت مجازی با آنکه به نظر می‌رسید بیشتر برای سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت استفاده شود؛ در حال حاضر جنبه‌های ارزشمندتر و کاربردی‌تری پیدا کرده است. اوایل، بسیاری بر این باور بودند که قرار است این اختراع پیشرفتی نکند و مورد استقبال واقع نشود ولی کاربرد VR به مرور زمان بیشتر شد تا جایی که اکنون در مشاغل مختلف از این تکنولوژی برای مهارت‌آموزی بیشتر استفاده می‌شود و تبدیل به بخش جدا نشدنی این حوزه‌ها شده است.
در ادامه به بررسی کاربرد این تکنولوژی به صورت مختصر می‌پردازیم.
- سرگرمی: امروزه ما اغلبا واقعیت مجازی را با بازی‌های ویدئویی و سینمای سه بعدی می‌شناسیم و شاید نزدیک‌ترین تجربه‌ی ما از این دنیای جدید برمی‌گردد به هدست‌های واقعیت مجازی که در اغلب شهربازی‌ها یافت می‌شوند. بازی‌های هیجان انگیز ژانر وحشت و تیراندازی با استفاده از این فناوری قابل پیاده‌سازی‌ست و می‌توان با قرار دادن کاربر در یک محیط سه‌بعدی با وضوح بالا، او را غرق در فضای بازی کرد.
- روانشناسی: اگر فیلم متمایز (Divergent) را دیده باشید؛ شاید یکی از آرزوهای شما این باشد که کاش می‌توانستید مثل شخصیت اصلی فیلم، در موقعیتی قرار بگیرید که با ترس‌‌هایتان در دنیای مجازی مواجه شوید و سپس روش غلبه به آن را یاد بگیرید. خبر خوب این که تکنولوژی واقعیت مجازی این امکان را برای شما فراهم می‌کند و در عین حال به روانشناسان و محققان این امکان را می‌دهد تا بر روی علوم اجتماعی و روانشناسی مطالعه داشته باشند و اختلالاتی مثل ترس و اضطراب را درمان کنند.
- گردشگری: ممکن است تا به حال به تور‌های مجازی برخورد کرده باشید. این تورها به شما امکان دیدن از شهر‌ها و یا مکان‌های مختلفی را می‌دهند. شما در تور مجازی از مکان مورد نظر خود به صورت دید ۳۶۰ درجه بازدید می‌کنید اما کل فضای اطراف شما به شکل عکس و ساکن است و فقط می‌توانید آن نمایی که عکاس از آن تصویربرداری کرده را مشاهده کنید. در واقع شما امکان دسترسی به جزئیات اطراف را ندارید ولی حالا با واقعیت مجازی این امر ممکن است. شما قادرید از خانه به صورت نامحدود به شهر‌های مختلف سفر کنید و از شهر، بازارها و موقعیت‌های طبیعی و تاریخی آن بازدید کنید و به جزئیات آن دسترسی داشته باشید. این فناوری در کلاس درس جغرافیا دانش‌آموز را مجذوب خود می‌کند!
- نظامی: شاید ایده‌ی اولیه واقعیت مجازی(سنسوراما) بیشترین شباهت را به بخش شبیه سازی پرواز داشت. پس از دیگر کاربردهای هدست‌های واقعیت مجازی که به صورت گسترده در دنیا وجود دارد استفاده از این ابزار برای شبیه سازی پرواز و قرار دادن خلبان در موقعیت‌های خاص است. از طرفی شبیه‌سازی یک عملیات برای افراد نظامی و گذاردن دوران کارآموزی آنها به صورت VR به شدت باعث کاهش هزینه‌ی منابع انسانی و مالی در چند سال اخیر شده است.
- مهارت‌های عملی: برای ساخت خانه یا تولید یک ابزار ما چقدر به کودک یا دانش‌آموزی اطمینان می‌کنیم و امکانات مورد نیاز را در اختیارش قرار می‌دهیم؟ با این حال همه‌ی ما حاضر هستیم فرزند یا دانش‌‌اموز با هدست واقعیت مجازی حتی مامور آتش‌نشانی شود!
منبع نوشته: سامانه مدارس همکلاسی
